Klasyfikacja ICF w codziennym życiu fizjoterapeutów

International Classification of Functioning, Disability and Health to pełne rozwinięcie anglojęzycznego skrótu ICF. W języku polskim tłumaczymy go jako Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia.

ICF - co to za kod?

Kod ICF należy do „rodziny” międzynarodowych klasyfikacji opracowanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Używa się jej do opisu różnych aspektów zdrowia. Międzynarodowe klasyfikacje WHO dostarczają wzorców, które pozwalają na kodowanie szerokiego zakresu informacji o stanie zdrowia. Są to między innymi: rozpoznanie, funkcjonowanie i niepełnosprawność czy przyczyny zgłaszania się pacjentów. ICF posługuje się standaryzowanym językiem, który pozwala na porozumiewanie się w kwestiach opieki zdrowotnej na całym świecie.

Klasyfikacja ICF - jakie ma cele?

Najważniejszym zadaniem ICF jest stworzenie ujednoliconej komunikacji pomiędzy specjalistami z zakresu medycyny. Klasyfikacja ICF umożliwia także rozwój rozwiązań i procedur medycznych bazujących na wspólnych opisach i definicjach. Powstała ona w celu:
- ustalenia wspólnego języka stosowanego do opisu zdrowia i stanów z nim związanych, co znacznie usprawnia porozumiewanie się różnych użytkowników, na przykład medyków, pracowników naukowych, decydentów i społeczeństwa, z uwzględnieniem osób niepełnosprawnych,
- stworzenia naukowych podstaw dla zrozumienia i badania kwestii zdrowia oraz związanych z nim stanów, wyników i wyznaczników,
- umożliwienia porównywania danych z różnych krajów i z wielu dziedzin opieki zdrowotnej, usług i przedziałów czasowych,
- stworzenia usystematyzowanego schematu kodowania dla systemów informatycznych.

Przeczytaj też o tym czym jest kod ICD-10!

Zakres klasyfikacji ICF

Przy pomocy kodu ICF można opisać wszystkie aspekty zdrowia i stany z nim związane. Czasami można się spotkać z błędnym rozumieniem, że kody ICF dotyczą wyłącznie osób niepełnosprawnych, jednak w istocie ta klasyfikacja ma zastosowanie uniwersalne i dotyczy wszystkich ludzi. Dostarcza ona opisy sytuacji dotyczących funkcjonowania człowieka i jego ograniczeń, a także służy jako narzędzie do organizacji zebranych informacji. W efekcie  powstaje struktura porządkująca informacje w sensowny, powiązany logicznie i przystępny sposób.

Informacje w ICF zorganizowane są w dwóch częściach:
1. Funkcjonowanie i Niepełnosprawność
2. Czynniki kontekstowe

Każda z tych części posiada dwa składniki:

1. Funkcjonowanie i Niepełnosprawność
- funkcje i struktury ciała
- aktywności i uczestniczenie

2. Czynniki kontekstowe
- czynniki środowiskowe
- czynniki osobowe

Składniki części pierwszej (Funkcjonowanie i Niepełnosprawność) można wyrazić na dwa sposoby. Mogą być zastosowane w celu wskazania problemu (np. upośledzenie funkcji, ograniczenie aktywności) lub wskazywać na aspekty zdrowia i stanów z nim związanych, które nie są źródłem problemów. Te właściwości ujęto pod szerokim pojęciem Funkcjonowania.

Funkcjonowanie i Niepełnosprawność danej osoby postrzegane są jako dynamiczna interakcja pomiędzy stanem chorobowym (choroby, uszkodzenia, zaburzenia itp.) a tak zwanymi czynnikami kontekstowymi. Podstawowym zadaniem tej części klasyfikacji jest określenie ułatwiającego lub utrudniającego wpływu świata fizycznego, społecznego oraz systemu postaw na stany chorobowe.

Zastosowanie klasyfikacji ICF

Klasyfikacja ICF jest ukierunkowana na zagadnienia zdrowia i stanów z nim związanych, która znalazła zastosowanie również w badaniach nad systemami opieki zdrowotnej. Zarówno w ich ocenie jak i kształtowaniu właściwej polityki w tym zakresie. Z klasyfikacji ICF korzystają również inne sektory (na przykład ubezpieczenia, służby pracownicze, szkolnictwo, ekonomia, polityka społeczna, prawodawstwo ogólne i kształtowanie środowiska). ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych) przyjęła ICF jako jedną z klasyfikacji społecznych i włączyła ją do Standardowych zasad wyrównywania szans osób niepełnosprawnych.

Czy ICF jest obowiązkowy dla fizjoterapeutów?

Stosowanie kodów ICF w diagnostyce pacjenta jest obowiązkowe dla wszystkich fizjoterapeutów. Zalecenie WHO z 22 maja 2001 r. do wykorzystania klasyfikacji ICF w systemie raportowania, kontroli oraz w badaniach zostało przyjęte przez KRF w uchwale nr 142/I KRF z dnia 1 marca 2018. Zgodnie z treścią jej postanowień dokumentowanie diagnostyki funkcjonalnej oraz leczenia ma odbywać się z wykorzystaniem przez fizjoterapeutów kodów ICF.

W związku z tym, że KRF nie jest w Polsce organem legislacyjnym, powyższe zalecenia WHO zostały następnie przyjęte w § 7 pkt. 2 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. poz. 666 z późn. zm.), który stanowi: „W dokumentacji prowadzonej przez fizjoterapeutę przy opisie stanu funkcjonowania uwzględnia się Międzynarodową Klasyfikację Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia”.

Proste używanie klasyfikacji ICF w gabinecie fizjoterapeuty

W aplikacji RSQ Physio fizjoterapeuci mogą wpisać odpowiedni kod ICF w zakładce „Rozpoznania” w trakcie przeprowadzania wizyty. Szybkie i wygodnie prowadzenie dokumentacji medycznej pozwala Ci przeznaczyć zaoszczędzony czas na Twoich pacjentów. Sprawdź naszą aplikację!

‍